Lik Seiti, diplomati i shquar, bir i Sevasterit Nga Agim Jazaj Mendimet rrjedhin lirshëm, dora rrëshqiste lehtë mbi fletëfletoren, e djeshme dhe në tastierën e ko mpjuterit të sotëm edhe më merr të ngarë pena e krijuesit, kur e merr frymëzimin për temën dhe personazhet nga vendlindja! Gjithsecili banor i atyre trevave, i ngrihen supet, kur dëgjon e flitet për korifenjtë, përfaqësuesit e pa kontestueshëm të tyre. Vitet bëjnë tutje, ngjarjet, datat, dhe njerëzit që kanë bërë epokë, merren për referim për pasardhësi! Dikush kanë mbetur në këtë dynja, në këtë "botë jallane", nuk mund të zhvleftësohen lehtë nga marrëzia e kohës, qoftë dhe përballë Mal-Parave! Vargjet e krijuara në rininë time ngjajnë se më mbajnë të tillë: Vendlindje më del për natë,/ Bashkë me ty bëhet gjumi, Tartari qëndron nga lartë, /Këmbët të lagen nga lumi… Kanë lënë vlagën e kohës, tek njerëzit, dhe i ruajmë si Mit në shpirtin e përjetësisë, veçmas njerëzit e kësaj sëre, sikurse ndjen të afërt çukitjen e parë për njomëzaken e atyre anëve, majë kombajnës! Mendimet shkojnë e treten tutje në vite. Na sjellin të përafërt njerëz që i kemi njohur, dhe ata që si kemi njohur nga afër, por i ka bërë të njohur kontributi, fama e tyre, krenari njëherazi jo thjeshtë për far- e fisin. Tartari kreshta lartë, nën këmbët shushurinë Vjosa, ku shtrihet komuna e Sevasteri, në Vlorë, prej gjirit të së cilës kanë lindur bij e bija të dobishëm jo vetëm për njerëzit e kësaj treve, por të dobishëm edhe për kombin. Në historikun e Sevasterit, të Vlorës, madje të vendit kanë zënë vendin e nderit dhe dy ambasadorët karizmatik, Lik Seiti dhe Ali Ymeri. Për të parin do të shkruajmë në pak radhë, këtë radhë… DIPLOMATI QË SHKRIU AKUJT Në sallonin e ambasadës Shqiptare, në Athinë, janë vendosur fotografitë e ambasadorëve, që fillon nga ambasadori, i parë shqiptar, Lik Seiti…Një godinë e bukur sa dhe krenare, e ngritur para 4 vjetëve sipër së cilës valëvitet flamuri i kombit shqiptar, sidomos këtë vit, duket se valëvitja e tij ka një dimension të ri, duke përmbledhur në valëvitjen e tij dy plus përfaqësime! Më kujtohet dhe më ngacmoni sadopak, teksa hedh këto pakë radhë, takimi i parë sa dhe i përzgjedhur nga vet ambasadori aktual, Vili Minarolli, në sapombërrijtjen e tij si ambasador i Shqipërisë në Greqi. Në kafen e rastit, në rezidencën diplomatike, duke iu prezantuar vendorigjinën: Nga Sevasteri i Vlorës, ambasadori i nderuar, me humorin dhe qetësinë e tij karakteristike, më thotë: "Oh, jeni nga vendi i ambasadorit të parë shqiptar, në Athinë, të nderuarit, Likë Seiti". Atëherë kur marrëdhëniet ishin të ngrira dhe kufijtë të mbuluara nga akulli, në vitin 1971, Republika e Shqipërisë vendos marrëdhëniet diplomatike me Greqinë fqinje. Pra, ambasadori i parë i "shkrirjeve të akullit", ishte pikërisht, Lik Seiti, biri i Sevasterit, të Vlorës, ku do të shfaqte aftësitë diplomatike, formimin si udhëheqës, dhe shpirt-madhësinë si njeri i kompletuar. Rreth viteve 1975 në qytetin e Vlorës mbërriti e dha në pallatin e Sportit, koncertin e madh këngëtarja, greke me famë, Maria Faraduri. Të 17 këngët e saj pa asnjë pauzë, kënduar prej saj, ku isha prezent, u shoqëruan me duartrokitjet frenetike të artdashësve vlonjat, pa përfillur atëkohë druajtjen e sistemit! Ansamblet e këngëve dhe valleve popullore shqiptare në Greqi, dhe grupet e këngëtareve grek, koncertet e ndërsjella, po shkrinin akullnajën mes dy vendeve pranë njeri-tjetrit, sa dhe të largët. Ndër meritat e shënuara për politikën e fqinjësisë së mirë, opinioni i vendosur në favor të diplomatit, Lik Seiti. DJALI NGA SEVASTERI, PËRFAQSUES I DENJË I VENDIT Lik Seiti lindi në vitin 1928, nga çifti, Seiti dhe Arizja, e përbërë nga 4 fëmijët, tri motrat dhe vëllai i vetëm! Shania vajza e parë, vëllai e vetëm Lika, si dhe dy motrat e tjera, Atemja dhe Urania, përbërja e familjes Seiti, e formuar qysh në moshën 15 e 16 vjeçare. Qysh në moshë të re, Lika shfaqi, etje për dije, aftësi të mbimoshës, vizion të ri mbi bashkëmoshatarët, mjeshtëri për të komunikuar, dhe për të depërtuar në jetë. Për shkak të gjendjes ekonomike, babai i tij u detyrua të përballonte varfërinë, duke marrë rrugët e kurbeti, dhe emigroi në Amerikë. Pas 7 vjetëve ai mundi të kthehej në shtëpinë e tij. Nusja e tij, bukuroshe, u befasua nga pamja e burrit shtatë lartë, kur trokiti tek porta e shtëpisë, por ajo nuk e pikasi që ai të ishte pikërisht burri i saj! Teksa fshinte shkallët e shtëpisë, përballë burrit, të panjohur, mbylli portën dhe u fut brenda saj. Kur e mori vesh se burri i pashëm dhe i veshur si aristokrat ishte burri i saj, fshati dhe shtëpia u shndërruan në festë. Vinte djali nga kurbeti më i burrëruar dhe i zoti, jo më për familjen e vet. Lika, djali i parë, vëllai mes tri motrave, lindi pas një viti, të motrës së madhe Shania dhe më pas do të lindnin dhe dy motrat e tij, Atemja dhe Urania. Në një ditë të vitit 1944, Lik Seitit në Sevaster i dogjën shtëpinë dhe i vrasin babin. Një tragjedi e pa parë. Mbi këtë tragjedi të madhe ngrihet një djalë me moshë të vogël, gjeti forcën djaloshi shpatulla brishtë, të përballte dhe të sfidonte tragjedinë! Ishte në moshën 15 vjeç, i doli zot familjes së tij dhe u bë DIKUSHI në jetë. Në këto rrethana të vështira spikatën, edukata e lartë dhe formimi i plot, guximi i të riut në moshë madhore që ekspozonte për të nesërmen e përfaqësimit dinjitoz. Veprimtaria politike dhe patriotike në shërbim të kombit e diplomatit, Lik Seiti, ka zënë vend edhe në Muzeun Historik të Vlorës, ku gjen të dhëna të rrepta, e me vlerë për figurën shumëdimensionale të tij. Djaloshi nga Sevasteri qysh në moshën e rinisë, është dalluar për aftësinë drejtuese, nivel intelektual, dhe forcë organizative në drejtimin e Organizatës së Rinisë Antifashiste të Vlorës. Vlerat, virtytet dhe aftësia e tij të shpalosura, bënë që ky të ngjiste shkallët e karrierës, duke u bërë njeriu më i kërkuar në krahinën e Sevasterit e me tej, duke i besuar atij detyra të rëndësishme për të përfaqësuar, jo më Vlorën por edhe vendin. Pamja e tij fizike dhe vizuale, deri në engjëllore, pleksja e urtësisë, zgjuarsisë dhe largpamësisë, përbënin njeriun e kompletuar, po përgatisnin njeriun e nesërm për të ngjitur shkallët e karrierës së tij, në shërbim të vendit, duke u bërë një ndër ambasadorët më jetëgjati dhe në detyrat më të vështira të diplomacisë shqiptare. Gjuha e butë dhe shumëgjuhësia e njohur, të përdorur rrjedhshëm: turqishtja, frëngjishtja, greqishtja dhe serbo-kroatishtja, kishin selitur diplomatin më të suksesshëm dhe më jetëgjatin në karrierë! KARIERA Lik Seiti nisi karrierën e tij diplomatike në vitin 1958, me detyrën e komisarit diplomatik në Ankara. Në këtë detyre shënoi suksesin, duke i hapur rrugë karrierës në ngjitje diplomatit. Më pas u caktua si ambasador i jashtëzakonshëm, po në Turqi. Në vitin 1966, caktohet me detyrën e vështirë si ambasador në Beograd. Ishte koha kur mardhëniet ishin më të acaruara me Jugosllavinë, ku dhuna serbe deri në gjenocid mbi shqiptarët në trojet e tyre, vriteshin e priteshin nga politika sllavo-serbe! Ishte një gjetje e goditur aso kohe caktimi i ambasadorit, Seiti në Beograd. Pa mbarur ende detyrën në Jugosllavi, kaloi po në detyrën e ambasadorit, pra atë ambasadorit të parë në Athinë, në vitin 1971. Duke përfunduar afatin e diplomatit për 10 vjet, ambasadori Lik Seiti, caktohet më pastaj si Dekan i ambasadave të huaja në kryeqytetin e Greqisë, Athinë. Në vitin 1980-1988, ricaktohet përsëri ambasador në Jugosllavi. Dy vitet e fundit, të karrierës së tij diplomatike, caktohet si funksionar i lartë në ministrinë e Punëve të Jashtme, për çështjet ballkanike. Në karrierën e tij diplomatike, ambasadori Seiti, ndikoi në klimën e mardhënieve shumë të acaruara mes dy vendeve fqinje, Jugosllavisë dhe Greqisë. Në marrëdhëniet e acarta, ai mundi të përdorte si "katalizator" grupet kulturore e artistike, për shkëmbimin e kulturave mes dy vendeve. Ansambli i Këngëve dhe Valleve Popullore shqiptare, në këto vende ka luajtur rol në zbutjen e klimës dhe në afrimin mes vendeve respektive! Lik Seiti nuk ishte ambasadori fodull, por karakterizohej nga thjeshtësia, maturia, vizioni, i komunikueshëm dhe fjalëmbël. Ai ruajti zhvilloi dhe përcolli dashurinë për vendlindjen, njerëzit dhe gurët edhe tek pasardhësit e tij. Lik Seiti, si një yll karvani, në qiellin pa re me bashkëshorten e tij Hajrie Kreshpa, nga një familje me zë në Vlorë, lindën rritën, po su shmallën me bijtë e tyre për shkak të detyrës së diplomatit, afirmuan tre djemtë e tyre: Gencin diplomat, pasioni i tij dhe pasues i babait, Kastrioti përfundoi me medalje Ari, studimet në Universitetin e Parisit. Ndërsa Astriti mjek gjinekolog, pedagog në Amerikë, përfaqësojnë me dinjitet e krenari racën shqiptare! Lika interesohej dhe ishte i prekshëm, sa dhe i dhembur me njerëzit e fisit, të krahinës, nipërit dhe mbesat e kujtojnë… Ai shfaqte respekt e dhemburi për njerëzit dhe vendlindjen. Edhe nga rrëshqitja e lotit të ngrohtë në faqen e tij, shfaqej njeriu i ndjeshëm dhe i dhembur. Ai komunikonte me motrat e tij si vëlla dhe si prind i tyre. Kur ishte ambasador në Ankara, i shkruante motrës së tij, Ateme . " E dashur motër, hidhuni nga Vlora, dhe nga fshati, se më ka marrë malli shumë edhe për gurët. Fillojeni që nga shtëpia e parë e fshatit e deri poshtë në Dautaj, te dajat, se jemi të gjithë vëllezër"… Shkonte shpesh në vendlindjen e tij, në Sevaster, me autobusin e linjës, si bir i fshatit, jo si ambasador i vendit. "E ruaj një kujtim sot e 30 vjet më parë, thotë Strat Xhelili, ish shofer i Parkut të Autobuzave, Vlorë. E kam pasur udhëtar të thjeshtë diplomatin në autobusin e linjës për Sevaster, dhe ai më ka dhënë si kujtim një biçak të vogël. E ruaj edhe sot pas kaq vitesh. Është një dhuratë e vogël, por ka simbolikën në mes", kujton me respekt, Strati pas 30 viteve. Vitet do të shkojnë, por nuk mund të mbulojnë me pluhurin e harresës njerëz të përmasave të mëdha, me vlera për historinë, e kombin. Një ndër këto figura të skalitura "gur fosforndriçues", udhërrëfyes për të mëpastajmit është edhe Lik Seiti, ambasadori më jetë gjatë, i vendit, bir dhe krenari i Sevasterit… E Shtune, 15 Mars 2008 Gjenerali i frutikulturës Mjeku Kastriot Boriçi me famë Evropiane Sami Meçollari, talent i lindur për ushtarak Shtatë romane në dy vjet të autorit Bektash Bizhga Sevo Tarifa, njeriu që bëri epokë vlerash Safet Sokoli-soprano Jeta e Senator Eduard Kenedi Naun Prifti (DOKO) nga Myzeqeja Rektori shqiptar i Transkaukazisë Gazetarja e publicistja e parë amerikane Përkthyesi që i mungoi letërsisë shqipe Avni Rrustemi - Frymëzim atdhetarizmi e qëndrese Muzakajt e Beratit, zotërit që themeluan Voskopojën Jani Kiço Lufi/ Nga partizan në malet e shqipërisë, gjeneral major në ushtrinë e Rusisë © 2006 Gazeta Ndryshe, Te gjitha te drejtat e rezervuara